TIẾNG NEPAL
LÀ GÌ?
TIẾNG NEPALI HIỆN TẠI CÓ
GỐC TỪ HINDINEPAL BHASA (tiếng Nepal)
thực ra không phải là tiếng Nepali hiện tại được Quốc hội Nepal công nhận
làm quốc ngữ cho một quốc gia nhiều tộc người,
nhiều ngôn ngữ.
|
Nepal Bhasa thực ra là ngôn ngữ chính thức của người Newar
(còn gọi thông dụng là tiếng Newari),
chủ nhân của Nepal Mandala.
Sau khi vương tộc Shah đánh bại được các vua Malla và chiếm được Thung
lũng Kathmandu vào năm 1768, để dập tắt
sự phản kháng của người Newar và thiết lập sự cai trị tuyệt đối của mình, triều đại Shah đã lấy tiếng Hindi của Ấn Độ
rồi chế biến lại chút đỉnh để tạo thành tiếng Nepali của triều đại
mới. Thâm hiểm hơn, triều đại Shah chẳng những đặt tiếng Newari
ra khỏi đời sống văn hoá, chính trị của
vương quốc Nepal mà còn ăn cắp luôn cả cái tên Nepal Bhasa để đặt cho thứ tiếng
mới của mình.
Sự huỷ hoại có hệ thống của triều đại Shah suốt 200 năm qua
đã hầu như xoá sổ một nền văn minh có quá khứ huy hoàng trải dài 2000 năm, có tiếng nói,
chữ viết đặc sắc.
BỘ CHỮ RANJANA LIPPI CỦA
NGƯỜI NEWAR Ở KATHMANDU VALLEY
|
